CZ.2 Wybór analizatora składu ciała do gabinetu dietetycznego. Czym się kierować?

Obecnie dietetyk ma do wyboru wiele modeli analizatorów różnych producentów. Przed ewentualnym zakupem warto przeanalizować swoją „grupę docelową pacjentów”, gdyż ma ona znaczący wpływ na analizę poniższych czynników.

1) Cena – aktualnie na polskim rynku dostępne są analizatory kilku producentów z przedziału cenowego od kilkuset do kilkudziesięciu tysięcy złotych. W przypadku opieki nad pacjentami z nadwagą mogą być wystarczające tańsze analizatory z podstawowymi funkcjami. Natomiast pracując z pacjentami klinicznymi warto rozważyć zakup analizatora wykorzystującego kilka częstotliwości, który daje możliwość wykonania pomiaru z uwzględnieniem wody wewnątrzkomórkowej i zewnątrzkomórkowej. Analizator o częstotliwości wyższej 50 kHz może być również bardziej precyzyjną metodą pomiarową w pracy z pacjentem otyłym, gdyż  tkanka tłuszczowa zmienia wypadkowy opór elektryczny ciała [10].

2) Mobilność – w sytuacji pracy w kilku placówkach, warto zwrócić uwagę na możliwości transportu danego modelu.  Masa urządzenia z kolumną to już ok 16kg, a zbliżonego w wersji bez kolumny około 5kg mniej.

3) Pozycja pomiaru – pomiar wykonywany w pozycji horyzontalnej uznaje się za bardziej precyzyjny, gdyż udowodniono, że impedancja wyraźnie wzrasta w ciągu ok 10 minut po przyjęciu pozycji leżącej [11].  Jednak w kontekście zwykle godzinnej konsultacji czas ten jest stosunkowo długi. Dodatkowo stosowanie takiej analizy wymaga wygospodarowania w gabinecie miejsca, w którym pacjent mógłby komfortowo przyjąć pozycję leżącą. Natomiast wybór tego typu analizatora warto rozważyć w pracy z pacjentami po amputacjach kończyn czy sytuacjach, kiedy przyjęcie pozycji poziomej jest utrudnione. Aktualnie większość dostępnych na rynku analizatorów jest przeznaczona do analizy w pozycji pionowej. Analiza w pozycji horyzontalnej często ogranicza możliwości wyboru, zwłaszcza, kiedy priorytet stanowią inne parametry urządzenia.

4) Specyfikacja urządzenia – warto zwrócić szczególną uwagę na możliwość wykonywania segmentowej analizy składu ciała, pomiar masy tkanki tłuszczowej (część urządzeń umożliwia tylko wartość w  %, co często utrudnia interpretację zwłaszcza w pomiarach kontrolnych), maksymalne obciążenie (istotne w pracy z otyłymi pacjentami) oraz formę wydruku analizy. Część analizatorów tylko wyświetla wyniki (co wymaga ich zapisania na przygotowanej wcześniej karcie), inne umożliwiają wydruk z drukarki termicznej (wynik nie zawsze jest czytelny dla pacjenta oraz utrudnia archiwizację) lub wydruk za pomocą dołączonego programu (te analizy są zwykle najbardziej czytelne dla pacjenta oraz dają szeroki wachlarz możliwości zestawiania danych).

5) Wygląd urządzenia – nie ma bezpośredniego związku z dokładnością analizy, jednak może wpływać na postrzeganie dietetyka w oczach pacjenta.

Autor: mgr Magdalena Superson ,dietetyk, www.cateringdietetyczny.pl

Bibliografia:

1. Heymsfield S., Lohman T., Wang Z., Going S. Human Body Composition, Human Kinetics, 2005
2. Bolanowski M., Zadrożna-Śliwka B., Zatońska K., Badanie składu ciała— metody i możliwości zastosowania w zaburzeniach hormonalnych, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2005, tom 1, nr 1, s. 20–25.
3. Daves P.S., Cole T.J, Body composition techniquesin health and disease Cambrige University Press, 1995, 36.
4. Jensen M.D., Kanaley J.A., Reed J.E.,Sheedy P.F.: Measurement of abdomi-nal and visceral fat with computed to-mography and dual-energy x-ray ab-sorptiometry. Am. J. Clin. Nutr. 1995; 61: 274–278.
5. Shephard P.J., Body composition in biological anthropology, Cambrige University Press, 1991, 15.
6. Peppa M., Stefanaki C., Papaefstathiou A., Boschiero D., Dimitriadis G., Chrousos G. Bioimpedance analysis vs. DEXA as a screening tool for osteosarcopenia in lean, overweight and obese Caucasian postmenopausal females, Hormones (Athens). 2017 Apr;16(2):181-193.
7. Bolanowski M., Nilsson B.E.: Asses-sment of human body composition using dual-energy X-ray absorptiometry and bioelectrical impedance analysis.Med. Sci. Monit. 2001; 7: 1029–1033.
8. Chen W., Jiang H.,, Yang J., Yang H., Liu J., Zhen X., Feng L., Yu J., Body Composition Analysis by Using Bioelectrical Impedance in a Young Healthy Chinese Population: Methodological Considerations, Food Nutr Bull. 2017 Jun;38(2):172-181.
9. Coppini LZ. Waitzberg DL. Campos AC. Limitations and validation of bioelectrical impedance analysis in morbidly obese patients. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2005; 8: 329 – 332.
10. Major-Gołuch A., Miazgowski T., Krzyżanowska-Świniarska B., Safranow K., Hajduk A. , Porównanie pomiarów masy tłuszczuu młodych zdrowych kobiet z prawidłowąmasą ciała za pomocą impedancji bioelektrycznej i densytometrii, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2010, tom 6, nr 4, 189–195.
11. Lewitt A., Mądro E., Krupienicz A., Podstawy teoretyczne i zastosowania analizy impedancji bioelektrycznej (BIA), Endokrynologia, Otyłość, Zaburzenia Przemiany Materii 2007, tom 3, nr 4, s. 79–84.
12. Piepiora P., Superson M., Witkowski K., Personality and the body composition of athletes using the example of the Polish national youth female wrestling team, Journal of Combat Sports and Martial Arts 2017; 8 (2): 107-109.
13. . http://www.tanitapolska.pl/faq