Wywiad psychodietetyczny

Wywiad psychodietetyczny- podstawowe założenia.

Podczas pierwszego spotkania w gabinecie psychodietetycznym zadaniem specjalisty jest zrobienie obszernego i wnikliwego wywiadu dotyczącego zarówno aspektów dietetycznych, jak i psychologicznych.
Ponadto, bardzo ważne jest nawiązanie relacji z pacjentem, który powinien poczuć, że jest bezpieczny, rozumiany i szanowany.
 Co zrobić, aby konsultacja psychodietetycza była efektywna?
Dobrym pomysłem jest zarezerwowanie odpowiedniej ilości czasu (ok.1 -1,5 h) oraz wyznaczenie priorytetów. Warto skupić się, przede wszystkim, na poznaniu pacjenta, jego historii, stanu zdrowia, przekonań żywieniowych, doświadczeń, trudności oraz nawyków żywieniowych. Niezwykle ważne są także jego cele oraz oczekiwania. Zdecydowanie mniejsze znaczenie mają kwestie dotyczące konkretnych preferencji żywieniowych.

Ustalenie zasad współpracy podczas wywiadu psychodietetycznego

Przed pierwszym spotkaniem warto wyjaśnić pacjentowi, jak przebiegają konsultacje, czego może się spodziewać oraz jak należy się przygotować. Można zachęcić go do przyniesienia aktualnych wyników badań, wytłumaczyć jak odbywa się pomiar masy ciała i ile czasu trwa konsultacja.
W przypadku spotkania online dobrze jest poprosić, aby pacjent wcześniej zainstalował komunikator oraz zapewnił sobie komfortowe warunki do rozmowy np. dobre łącze internetowe, ciche miejsce.

Rozpoczęcie wywiadu psychodietetycznego

Na początku wywiadu psychodietetycznego specjalista powinien opowiedzieć o swoich metodach pracy oraz podejściu do problemów pacjentów. Musi wyraźnie zaznaczyć, że jego rolą nie jest moralizowanie ani osądzanie. Dobrym pomysłem jest też uprzedzenie o konieczności zapisywania najważniejszych informacji podczas rozmowy.

Najważniejsze aspekty wywiadu psychodietetycznego

Podczas wywiadu psychodietetycznego najważniejsze jest to, aby specjalista skupił się na pacjencie, a nie na jego diecie. Powinien, poznać jego  doświadczenia, nawyki żywieniowe oraz przekonania, zagłębić się w historię problemu, zrozumieć mechanizmy radzenia sobie z sytuacjami trudnymi.
Bardzo ważne jest też to, aby zauważył zależności pomiędzy emocjami a sięganiem po jedzenie.
Dodatkowo, do zadań psychodietetyka należy określenie motywacji podopiecznego oraz ustalenie racjonalnej strategii działania. Warto zastanowić się, czy pacjent nie potrzebuje dodatkowego wsparcia np. psychoterapeuty. Jeśli tak jest, należy poruszyć ten temat i delikatnie zachęcić podopiecznego do podjęcia działania. Specjalista powinien także przeprowadzić wywiad dotyczący preferencji żywieniowych. Jeśli podczas konsultacji nie wystarczy na to czasu, można np. poprosić pacjenta, aby wypełnił tabele samodzielnie i przesłał ją do psychodietetyka.

Zastosowanie dialogu motywującego i technik konwersacyjnych podczas wywiadu psychodietetycznego

Narzędziem pomocnym podczas prowadzenia wywiadu psychodietetycznego jest dialog motywujący, który pomaga w zaangażowaniu pacjenta w rozmowę oraz rozpoczęciu procesu.
Ponadto, bardzo przydatne jest stosowanie technik konwersacyjnych tj. parafrazy, odzwierciedlenia oraz podsumowania.
Parafrazowanie polega na powtarzaniu własnymi słowami słów rozmówcy. Zastosowanie tej metody pozwala na doprecyzowanie wypowiedzi pacjenta, który może określić czy specjalista faktycznie dobrze go zrozumiał.
Podsumowanie pozwala na zebranie omawianych informacji w całość. Psychodietetyk może co kilka minut podsumowywać informacje, które usłyszał. Dzięki temu pacjent ma możliwość potwierdzić, czy specjalista dobrze interpretuje jego wypowiedź. Ponadto, podsumowania uświadamiają podopiecznemu, że rozmówca wnikliwie i aktywnie go słucha. Odzwierciedlenia polegają na bezpośrednim opisywaniu słów lub zachowań rozmówcy. Dają pacjentowi poczucie, że jest słuchany i rozumiany.

Kontrakt dotyczący współpracy psychodietetycznej

W niektórych sytuacjach warto rozważyć spisanie kontraktu z pacjentem. Może on obejmować kwestie tj. czas trwania wizyty, warunki zmiany terminów konsultacji,  współpraca z innymi specjalistami (np. psychoterapeutą), a także podział obowiązków.
Dzięki kontraktowi pacjent wie, że współpraca oparta jest na jasnych zasadach, rozumie, w jaki sposób może się zachować, a także czego ma prawo oczekiwać.

Podsumowanie informacji dotyczących wywiadu psychodietetycznego

Zadaniem specjalisty prowadzącego wywiad psychodietetyczny jest dokładne poznanie podopiecznego. 
Szczególne ważne jest zebranie informacji na temat historii problemu, przekonań, doświadczeń, trudności, nawyków żywieniowych itd. Bardzo istotne jest to, aby podczas pierwszego spotkania skupić się na pacjencie, a nie na samej jego diecie. Informacje dotyczące preferencji żywieniowych są mniej znaczące i mogą być uzupełnione w późniejszym czasie. Kluczową kwestią jest nawiązanie relacji z podopiecznym i zdobycie jego zaufania. W tym celu można posłużyć się dialogiem motywującym oraz technikami konwersacyjnymi tj. odzwierciedlenia, parafrazy czy podsumowania.

Autor: mgr Maria Sobieszek