Wakacje pacjentów – co z dietą?

Spotkania towarzyskie, wyjazdy i wakacje są zwykle silnymi stresorami dla podopiecznych gabinetów dietetycznych i psychodietetycznych.
Pacjenci obawiają się, że nie będą mieli wystarczająco dużo silnej woli oraz asertywności żywieniowej, aby poradzić sobie z jedzeniem.
W jaki sposób należy ich wspierać? Jak pomóc im redukować stres i pracować nad kontrolą procesu jedzenia? W jaki sposób przygotowywać ich do wyjazdu na wakacje?
Przede wszystkim, trzeba indywidualnie, z każdym pacjentem, przyjrzeć się jego zasobom, możliwościom i priorytetom.

Określenie realnego celu związanego z dietą podczas wakacji

Po pierwsze, warto, wspólnie z pacjentem, zastanowić się nad tym, jaki cel jest dla niego realny do wykonania. Czy faktycznie możliwe jest przestrzeganie diety o obniżonej kaloryczności podczas wakacji all inclusive? Czy stosowanie diety podczas wyjazdu nie spowoduje frustracji?
W praktyce, u większości pacjentów, sprawdza się tzw. dietetyczny plan minimum.
Możemy wtedy ustalić z pacjentem, że jego celem nie jest redukcja, lecz utrzymanie masy ciała.
Dzięki temu, podopieczny nie odczuwa napięcia i presji związanych z koniecznością redukowania wagi. Ma możliwość, aby psychicznie odpocząć oraz cieszyć się smakami regionu, który odwiedza.
Warto zauważyć, że restrykcje dietetyczne często powodują ogromne napięcie psychiczne, które wielu pacjentów odreagowuje poprzez podjadanie lub nawet objadanie się. Ten psychodietetyczny paradoks może być szczególnie niebezpieczny podczas wakacji all inclusive czy odwiedzin u rodziny, gdzie jest bardzo duża dostępność jedzenia.
Dlatego, zamiast namawiać pacjenta do stosowania diety redukcyjnej  podczas urlopu, warto omówić z nim podstawowe zalecenia dietetyczne, które pozwolą na utrzymanie wagi.

Zasady stosowania diety podczas wakacji oraz edukacja psychodietetyczna

Przed wyjazdem pacjenta na wakacje, warto porozmawiać z nim, o tym, jak postępować, aby utrzymać wagę na stałym poziomie. Należy powiedzieć mu o produktach, które może spożywać bez większych ograniczeń i takich, na które warto uważać.
Bardzo ważne jest to, aby pacjent nie miał poczucia, że podczas wakacji jest na restrykcyjnej diecie i nie może skusić się na lokalne przysmaki.
Podopieczny musi wiedzieć, że może zjeść nawet wysokokaloryczne dania. Powinien jedynie zwrócić uwagę na częstotliwość ich spożywania oraz wielkość porcji.
Ponadto, warto poruszyć temat asertywności żywieniowej. Wiele osób podejmuje decyzje żywieniowe w odpowiedzi na presję ze strony otoczenia np. oczekiwania partnera dotyczące wspólnego spożywania wysokokalorycznych deserów i alkoholu, lub naciski ze strony rodziny podczas grillowania.
Należy pomóc pacjentowi w zastanowieniu się nad tym, czy faktycznie musi ulegać presji społecznej.
Warto zachęcić go do praktykowania podejmowania własnych decyzji żywieniowych.

Kształtowanie nawyków żywieniowych i stosowanie diety podczas wakacji

Praca w gabinecie dietetycznym i psychodietetycznym w dużej mierze skupia się na nauce nowych, zdrowych nawyków żywieniowych. Jej celem jest to, aby pacjent nauczył się odżywiać w taki sposób, aby w przyszłości utrzymywał zdrową masę ciała. Podopieczny powinien opanować sztukę zachowania umiaru w jedzeniu, wyzbyć się myślenia o diecie w kategoriach 0 -1 i jednocześnie nie podchodzić do jedzenia w sposób restrykcyjny.  Wyjazd na wakacje może być okazją do sprawdzenia w praktyce nowo nabytych umiejętności psychodietetcznych.
Warto zachęcić pacjenta do zastosowania się do zaleceń dietetycznych i psychodietetycznych oraz obserwowania swojego samopoczucia podczas wakacji.
Dobrze jest też poprosić go o to, aby po powrocie z urlopu szczerze opowiedział o swoich przemyśleniach i refleksjach. Pacjent powinien czuć się w towarzystwie specjalisty na tyle bezpiecznie, żeby mógł opowiedzieć nawet o tych sytuacjach, które uważa za niepowodzenie.  
Jest to bardzo ważne, ponieważ z porażek można wyciągnąć wiele wniosków na przyszłość. Ponadto, może się okazać, że podopieczny niesłusznie uznaje dane zdarzenie za niepowodzenie. 
Omawiając postępowanie dietetyczne pacjenta podczas wakacji warto pokazać mu także jego sukcesy.
Podopieczni bardzo często mają tendencję do myślenia tunelowego i skupiania się wyłącznie na negatywnych aspektach sytuacji.

Znaczenie relacji dietetyka/ psychodietetyka z pacjentem podczas omawiania zaleceń dietetycznych na wakacje

Należy pamiętać o tym, że w pracy dietetycznej/ psychodietetycznej ogromne znaczenie ma relacja dietetyka/psychodietetyka z pacjentem. Specjalista nie powinien być utożsamiany z osobą, która ocenia lub rozlicza z grzechów. Do jego zadań należy udzielanie realnych zaleceń dietetycznych, pomaganie
w wyciąganiu wniosków oraz wspieranie i podtrzymywanie motywacji.
Odpowiednio zbudowana relacja jest warunkiem do tego, aby pacjent chciał wspólnie z dietetykiem rozmawiać o sukcesach i porażkach związanych ze sposobem odżywiania podczas wakacji.

Podsumowanie informacji na temat zaleceń dietetycznych i psychodietetycznych dotyczących stosowania diety podczas wakacji

Podczas rozmowy z pacjentem na temat stosowania diety w wakacje warto skupić się na tym, jaki cel jest dla niego realny. Zbyt ambitne założenia mogą okazać się nieosiągalne, a w konsekwencji frustrujące.
W wielu przypadkach dobrze sprawdza się wdrożenie dietetycznego planu minimum, który skupia się na zachowaniu umiaru w jedzeniu przy jednoczesnym braku restrykcji.
Ponadto, dobrym pomysłem będzie poruszenie tematu asertywności żywieniowej.
Podczas wakacji pacjent ma okazję przekonać się o tym, na ile dobrze opanował poznane wcześniej narzędzia psychodietetyczne. Po powrocie podopiecznego z urlopu warto omówić z nim sukcesy i porażki dietetyczne. Należy pamiętać o tym, że dietetyk/ psychodietetyk powinien być wsparciem. Niedopuszczalne jest osądzanie i obwinianie pacjenta.

Autor: mgr Maria Sobieszek